Τουλίπα (Tulipa)

Μετά από αρκετές βδομάδες αναμονής σήμερα επιτέλους άνθισε η πρώτη μου τουλίπα!
Πραγματικά, δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο τρόπο η άνοιξη για να κάνει αισθητή την παρουσία της. Χρώματα, αρώματα, ήλιος λαμπερός που ζεσταίνει το κορμί και την ψυχή των ανθρώπων. 
Η φύση επιτέλους ξυπνά από το λήθαργο της, ζωντανεύει και μαζί της ζωντανεύουν η διάθεση και το κέφι μας για ζωή. Άλλωστε κι η ενασχόληση με το φυτικό βασίλειο είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, μία από τις καλύτερες θεραπείες για το άγχος και την κακή διάθεση. Μην το σκέφτεστε λοιπόν, ξεκινήστε σήμερα κιόλας στήνοντας τον δικά σας μικρό κήπο. Παρακάτω θα βρείτε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε για αυτό το μοναδικό φυτό, την τουλίπα.
    

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 
Αγγειόσπερμο, μονοκοτυλήδονο φυτό η τουλίπα ανήκει στην τάξη Λειριώδη (Liliales) και στην οικογένεια Λειριοειδή (Liliaceae). Οι τουλίπες είναι βολβόριζα φυτά και ο βολβός τους είναι ωοειδής και καλύπτεται από διάφορους μεμβρανοειδείς χιτώνες καστανού χρώματος. Τα φύλλα της τουλίπας είναι μακριά και σαρκώδη, αυλακωτά με σχήμα λογχοειδές ή ωοειδές. Από το κέντρο των φύλλων βγαίνει ένας μακρύς βλαστός που φτάνει σε ύψος τα 70 εκατοστά και φέρει στην κορυφή του ένα μόνο μεγάλο άνθος, σχήματος κυπέλλου, μονόχρωμο σε ποικίλους χρωματισμούς.Ο καρπός της τουλίπας είναι κάψα τριγωνικού σχήματος που φέρει πολλά μικρά σπόρια. Οι τουλίπες φύονται σε βραχώδεις περιοχές, ορεινές και ημιορεινές, εκεί όπου αναπτύσσονται και άλλα ποώδη φυτά. Ορισμένα είδη τουλίπας έχουν σχέση με καλλιεργούμενες περιοχές, ιδιαίτερα αυτές όπου φύονται και σιτηρά. Μεγάλες οργανωμένες καλλιέργειες του φυτού βρίσκονται στην Ολλανδία, που καλύπτουν τεράστιες εκτάσεις γι' αυτό η Ολλανδία ονομάζεται και ‘’χώρα της τουλίπας’’. 

ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Υπάρχουν περίπου 100  είδη τουλίπας που είναι όλα πολυετή ποώδη φυτά των περιοχών της Ευρώπης και της δυτικής και κεντρικής Ασίας. 

Στην Ελλάδα βρίσκονται ως αυτοφυή 9 είδη. Τα πιο σημαντικά είναι:

1. Τουλίπα η κυματόφυλλος (Tulipa undulatifolia) ή Τουλίπα η βοιωτική (Tulipa boeotica). Θεωρείται η πιο ωραία από τις Ελληνικές τουλίπες.Τα άνθη της είναι σχήματος κουδουνιού , και εσωτερικά έχουν βαθύ πορφυρό χρώμα με μία στενή ζώνη χρυσοκίτρινου χρώματος.Βρίσκεται σε περιοχές της Πελοποννήσου και στην κεντρική Ελλάδα ανάμεσα σε άλλα καλλιεργούμενα φυτά.Καλλιεργείται επίσης ως καλλωπιστικό φυτό σε κήπους και διάφορα πάρκα.

2. Τουλίπα η νότια (Tulipa australis) ή πρώιμη. Έχει στενά φύλλα και χρυσοκίτρινα εσωτερικά άνθη, κόκκινα εξωτερικά.Ανθίζει κατά τους μήνες Απρίλιο-Ιούνιο σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές.

3. Τουλίπα της Κρήτης (Tulipa cretica). Το φυτό φτάνει σε ύψος τα 15 εκατοστά, έχει 2-3 λεία φύλλα επίπεδα, ενώ τα άνθη της είναι κατάλευκα με ροζ άκρες. Βρίσκεται σε όλες τις περιοχές της Κρήτης, κυρίως σε βουνά, αλλά και σε χαμηλότερα ημιορεινά.

4. Τουλίπες της Χίου: Στην Χίο φύονται τέσσερα είδη τουλίπας, τα τρία από τα οποία φύονται αποκλειστικά στην Χίο. Οι ντόπιοι τις ονομάζουν Λαλάδες. Τα είδη της τουλίπας στην Χίο είναι η Tulipa praecox, η Toulipa agenesis, η Tulipa clusiana και η Tulipa undulatifolia . Τις συναντάμε κυρίως στο κεντρικό και ίσως και στο νοτιοανατολικό μέρος του νησιού . Το πότε αρχίζουν να ανθίζουν εξαρτάται από το πόσο καλός είναι ο καιρός. Τα άνθη της τουλίπας δεν διατηρούνται πάνω από 7 με 10 μέρες.

5. Τουλίπα της Πελοποννήσου. Στην Πελοπόννησο συναντάμε την κιτρινοπορτοκαλί τουλίπα στον Μαλέα και στο Χιονοβούνι, η οποία μοιάζει με φλόγα και την λέμε "φαναράκι". Η ελληνική χλωρίδα περιέχει εννέα είδη του ίδιου γένους: τη χαγερεία, τη κλουσιανή, τη νότια, την ορφανίδεια, την ορεινή, την πρώιμη, την κρητική, τη βραχοφυή και τη βοιωτική.

ΦΥΤΕΥΣΗ

Η φύτευση των βολβών γίνεται από αρχές Οκτώβρη μέχρι τέλη Νοεμβρίου σε μία ηλιόλουστη θέση προστατευόμενη από τους ισχυρούς ανέμους. Δεν αφαιρούμε το σκληρό περίβλημά τους, γιατί αυτό τους βοηθά να αμυνθούν ενάντια στα παράσιτα. Φυτεύονται  με τέτοιο τρόπο ώστε η κορυφή των βολβών να βρίσκεται προς τα επάνω. Γενικά, η τουλίπα στον κήπο φυτεύεται σε βάθος ίσο με το τριπλάσιο του ύψους της. Αν μπει λίγο πιο βαθιά, θα ανθίσει λίγο αργότερα, ενώ, αν μπει πιο ρηχά θα ανθίσει νωρίτερα. Για τη γλάστρα, το ελάχιστο βάθος φύτευσης είναι 10 εκατοστά από την επιφάνεια του εδάφους και σε αποστάσεις 15- 20 εκατοστά ο ένας βολβός από τον άλλον.

ΧΩΜΑ

Στον κήπο χρησιμοποιούμε αμμώδες χώμα που προσφέρει άριστη στράγγιση και μπορούμε να το εμπλουτίσουμε με κοπριά ή κομπόστ για καλύτερα αποτελέσματα (2-3 κιλά ανά τ.μ.). Ίσως χρειαστεί να προσθέσουμε και ελαφρόπετρα για να στραγγίζει καλά το χώμα. Για γλάστρες χρησιμοποιούμε χώμα εξωτερικού χώρου εμπλουτισμένο με ελαφρόπετρα. Το ζητούμενο είναι να μη λιμνάζει το νερό γύρω από τους βολβούς έτσι ώστε να μην έχουμε προβλήματα από σήψη και μύκητες. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και το πλούσιο, αφράτο χώμα από τροπικές καρύδες που παραμένει ελαφρύ και αφήνει τις ρίζες να αναπνέουν.

ΥΓΡΑΣΙΑ

Η τουλίπα είναι ένα φυτό που δεν αγαπά πολύ το νερό γι' αυτό φροντίζουμε να ποτίζουμε μόλις στεγνώνει το χώμα καθώς και να μην λιμνάζει το νερό γύρω από το φυτό διότι μπορεί να δημιουργηθούν σε αυτό προβλήματα από μύκητες. Δεδομένου ότι το φυτό αναπτύσσεται το χειμώνα, δεν θα χρειαστεί να το ποτίζουμε συχνά.   

ΦΩΣ

Αποφεύγουμε να τοποθετούμε τις τουλίπες σε θέσεις με έντονη ηλιοφάνεια και κυρίως σε σημεία όπου θα εκτίθενται στον δυνατό μεσημεριανό ήλιο. 

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

Η τουλίπα είναι ένα φυτό εξωτερικού χώρου που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Γι' αυτό πιθανότατα το κρύο είναι ευεργετικός παράγοντας για εντυπωσιακή άνθηση.

ΛΙΠΑΝΣΗ

Η λίπανση δεν θεωρείτε απαραίτητη, βοηθάει όμως τους βολβούς να ανθίσουν πιο θεαματικά. Μπορούμε να ξεκινήσουμε μόλις αρχίσουν να βλαστίζουν οι βολβοί και συνεχίζουμε καθ' όλη τη διάρκεια της άνθισης τους.  

ΑΝΘΟΦΟΡΙΑ

Ποικιλίες που ανθίζουν Μάρτιο – Απρίλιο

Ποικιλίες που ανθίζουν Απρίλιο – Μάιο

Ποικιλίες που ανθίζουν τον Μάιο

ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ

Ο πολλαπλασιασμός της τουλίπας γίνετε με τους βολβούς τους, οι οποίοι δημιουργούν υπόγεια ριζώματα και, με τη σειρά τους, τα ριζώματα αυτά δημιουργούν νέους βολβούς, και με τον τρόπο αυτό μέσα σε μερικά χρόνια μπορούμε να αποκτήσουμε ολόκληρες αποικίες με πανέμορφες τουλίπες. 

ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΒΟΛΒΩΝ

Μετά το τέλος της ανθοφορίας συνεχίζουμε το πότισμα για περίπου τέσσερις εβδομάδες ακόμη ή  μέχρι να ξεραθούν όλα τους τα φύλλα. Στη συνέχεια αφαιρούμε τις ρίζες, κόβουμε το βλαστό δύο εκατοστά πάνω από τη μύτη του βολβού και απομακρύνουμε το χώμα εξωτερικά χωρίς όμως να το πλένουμε με νερό. Αφήνουμε τους βολβούς για μερικές ημέρες να στεγνώσουν σε ένα καλά αεριζόμενο και σκιερό σημείο. Αφού στεγνώσουν ρίχνουμε πάνω τους σκόνη μυκητοκτόνου, τους τοποθετούμε σε μία χάρτινη σακούλα και τους φυλάμε σε ένα χώρο σκιερό και δροσερό μέχρι το επόμενο φθινόπωρο. Φυσικά μπορούμε, αν θέλουμε, να αποφύγουμε αυτή τη διαδικασία αφήνοντας τους βολβούς στο χώμα.